Doktorat Dawida

2016-10-30

Informacje ogólne – dotyczące rozprawy doktorskiej ks. Dawida Wasilewskiego.

Temat dysertacji doktorskiej brzmi: „Formacja duchowa na Drodze Neokatechumenalnej jako proces wtajemniczenia chrześcijańskiego”. Jej zasadniczym celem było ukazanie całego procesu formacji duchowej, który w oparciu o pierwotny model katechumenatu, dostosowany do warunków współczesnych, służy Kościołowi jako narzędzie do ponownego odkrywania wtajemniczenia dorosłych już ochrzczonych, stanowi zwyczajne środowisko wzrostu, oraz stałego wychowania wiary, prowadzonej ku dojrzałości. Tym, co uzasadnia wybór tematu oraz próbę omówienia natury a także sposobu realizacji itinerarium formacji katolickiej w neokatechumenacie, jest chęć ukazania konkretnej, wypróbowanej i praktycznej formy kształtowania wiary dojrzałej, oraz ponowne odkrycie organicznej całości, tworzącej integralną strukturę, ze stałym odniesieniem do wspólnoty, jaką zawiera wtórny katechumenat, proponowany jako sprawdzona metoda i remedium na sekularyzację i neopogaństwo.

Podstawowe źródło dla podejmowanej problematyki stanowiły Linie orientacyjne dla ekip katechistów. Jest to zbiór notatek sporządzonych z taśm magnetofonowych, sprawdzonych przez Kongregację Nauki Wiary, zatwierdzonych przez Papieską Radę do Spraw Świeckich w 2006 r., i uznanych za Dyrektorium katechetyczne Drogi Neokatechumenalnej zawierające katechezy, które głosili Kiko Argüello, oraz Carmen Hernández, inicjatorzy Drogi Neokatechumenalnej. W ich skład wchodzi trzynaście tomów katechez, w oparciu o które realizowana jest na całym świecie Droga Neokatechumenalna. Ich treść obejmuje także celebracje liturgiczne. Te, z których natury nie wynika, że zostały one już unormowane przez Księgi liturgiczne Kościoła, zostały zatwierdzone przez Papieską Radę ds. Świeckich w 2012 r. Do źródeł należą także Statuty Drogi Neokatechumenalnej, zatwierdzone definitywnie 11 maja 2008 r., przez Papieską Radę do Spraw Świeckich. W celu głębszego i szczegółowego omówienia przebiegu formacji chrześcijańskiego wtajemniczenia na Drodze, konieczne było odniesienie się i zbadanie literatury pomocniczej, wybranych opracowań i biografii dotyczących formacji neokatechumenalnej oraz oficjalnych dokumentów Kościoła.

Na strukturę prezentowanej pracy składają się: wstęp, trzy rozdziały oraz zakończenie i aneksy. Rozdział pierwszy przedstawia genezę powstania instytucji katechumenatu w kościele Apostolskim i jego dalszy rozwój w historii Kościoła, w odniesieniu zarówno do dokumentów Soboru Watykańskiego II jak i posoborowego nauczania Kościoła. Rozdział drugi, zatytułowany: „Podstawowe elementy formacji neokatechumenalnej”, zawiera charakterystykę zasadniczych elementów życia chrześcijańskiego, uwydatnionych przez Drogę Neokatechumenalną, proponowanych przez odnowę soborową. Ostatni, trzeci rozdział ukazuje całe itinerarium neokatechumenalne, inspirowane fazami wtajemniczenia chrześcijańskiego, podzielonego na etapy, odmierzane „przejściam”, którym towarzyszą odpowiednie celebracje. Zwieńczenie pracy stanowi opis poszczególnych owoców procesu. Aneksy umieszczone w pracy, stanowią dekrety Papieskiej Rady do Spraw Świeckich, potwierdzające wiarygodność Dyrektorium Katechetycznego wraz z zawartymi w nich celebracjami, jako ważną i wiążącą pomoc dla katechezy Drogi Neokatechumenalnej.

W całym procesie badawczym, dotyczącym głównej tezy pojawiły się także pewne trudności. Pierwszą z nich stanowiło dotarcie do źródeł. Ze względu na naturę, metodę oraz specyfikę wtajemniczenia w wiarę, charakterystyczną dla Kościoła starożytnego, gdzie poszczególne przejścia, etap po etapie, celebracje liturgiczne, skrutynia i wszystkie katechezy przekazywane były ustnie, w odpowiednim czasie adekwatnie do wzrostu wiary, ich dostęp jest ograniczony. Mimo, iż Dyrektorium Katechetyczne Drogi Neokatechumenalnej, posiada zwartą i określoną strukturę, ilość materiałów źródłowych, specyficzny język, egzystencjalne określenia, oraz głębokie odniesienie do życia duchowego, powodowały kolejną trudność, zarówno gdy chodzi o wnikliwą analizę obszernego materiału, właściwą interpretację, dokładne oddanie i przekazanie na język teologiczny badanych treści, oraz precyzyjne wyrażanie ich i sformułowanie, tak, aby nie deprecjonować istoty. Jako, że Dyrektorium Katechetyczne Drogi Neokatechumenalnej, jest bezpośrednim zapisem głoszonych przez inicjatorów „Drogi” katechez, adaptacja i transponowanie charakterystycznego języka zrozumiałego dla środowiska „Drogi”, na naukowy, czasem była konieczna np. (obumieranie, tracenie siebie, bycie dla drugiego kosztem własnego „ja”, życie w egzystencjalnej śmierci… itp.), a czasem wydawała się w wielu miejscach zbyteczna. Mogłoby to w zdecydowanym stopniu utrudnić zrozumienie i nadto skomplikować całość syntezy.

Na podstawie przeprowadzonej powyżej analizy procesu wtajemniczenia chrześcijańskiego na Drodze Neokatechumenalnej, można sformułować następujące wnioski:

Katechumenalna struktura: Itinerarium formacji katolickiej realizowane na Drodze uwzględnia w swoim procesie duchowego wzrostu wskazania starożytnego katechumenatu, aktualizując je, dostosowując i udostępniając w życiu współczesnego Kościoła.

Ukierunkowanie na inicjację: Celem formacji w neokatechumenacie, jest nie tylko intelektualne i teoretyczne zdobycie, uzupełnienie i poszerzenie wiedzy religijnej, ale otwarcie człowieka na działanie Boga w historii, bycie w dialogu z Nim oraz egzystencjalną zdolność współdziałania.

Paschalny wymiar formacji: Mając stałe odniesienie do Paschy Jezusa Chrystusa, uobecnianej podczas Wigilii Paschalnej oraz każdej Eucharystii, celebrowana w nich tajemnica przejścia ze śmierci do życia Syna Bożego, stanowi zasadniczą treść dla całego procesu, a dzięki stopniowemu i systematycznemu odkrywaniu zbawczego misterium Jezusa Chrystusa, tajemnica ta zaczyna być przeżywana jako konkretna rzeczywistość, egzystencjalny „exodus” – wyjście z niewoli do wolności, które nie jest wydarzeniem jednorazowym ale obejmuje całe życie chrześcijańskie.

Duchowość chrzcielna: Droga Neokatechumenalna konsekwentnie prowadzi człowieka do ponownego odkrycia bogactwa sakramentu chrztu świętego, jego chrystologii, egzystencjalnej głębi, nadprzyrodzonej mocy oraz praktycznej realizacji owoców chrzcielnych.

Wdrażanie w życie sakramentalne: ponowne wtajemniczenie chrześcijańskie, poprzez właściwą sobie pedagogię sakramentalną, w taki sposób prowadzi człowieka w życie wiarą, aby dojrzewała czerpiąc siłę z sakramentalnej obecności Jezusa Chrystusa, dzięki której zbawcze misteria, sprawowane i komunikowane w sakramentach, mogły zostać potwierdzone zmianą życia moralnego jej uczestników.

Stałe odniesienie do słowa Bożego: Dzięki formacji zakorzenionej w Biblii, wtórny katechumenat, służy pomocą w wychowaniu człowieka do życia na co dzień słowem Bożym. Formacja biblijna w neokatechumenacie nie polega bowiem tylko na nauczaniu historii biblijnej, poszerzając znajomość Pisma św. i oferując nową kulturę biblijną, ale uczy człowieka, jak kształtować całe swoje życie w odniesieniu do słowa Bożego, aby mogło ono stać się słowem życiodajnym, aktywnym, interpretującym życiowe fakty i aktualnym w konkretnej „historii zbawienia”.

Odnowa liturgiczna: Neokatechumenat jest praktyczną propozycją realizacji liturgicznej odnowy soborowej, dzięki której następuje systematyczne wdrażanie w świadome uczestnictwo w liturgii, takie jej rozumienie oraz przeżywanie, aby kształtowała ona i ożywiała duchowe życie chrześcijanina.

Wychowanie do życia wspólnotowego: Wtajemniczenie chrześcijańskie realizowane w małej wspólnocie, stanowi uprzywilejowane miejsce wzrostu wiary, w którym gubiąc anonimowość, wyzbywając się stopniowo idealistycznej wizji siebie oraz Kościoła, chrześcijanin odkrywa przestrzeń działania Ducha Świętego, którego mocą grupa diametralnie różnych od siebie osób, staje się konkretnym ciałem Chrystusa, żyjącym w jedności.

Synteza kerygmatyczno-katechetyczna: Korzystając ze sposobów nauczanie starożytnego Kościoła, ponowny katechumenat umożliwia wprowadzenie w głębię tajemnicy Jezusa Chrystusa, objawionej w historii zbawienia, w taki sposób, aby człowiek odkrył i przyjął miłość Bożą, wszedł z Nim w intymną zażyłość, a zmieniając dotychczasowy sposób życia, wybrał Chrystusa jako Pana swojej historii.

Modlitwa jako osobowa więź z Bogiem: Itinerarium formacji katolickiej jest szkołą modlitwy osobistej oraz wspólnotowej. Pomaga w odkryciu modlitwy jako relacji osób, gdzie Bóg, inicjator spotkania zaprasza człowieka do duchowego dialogu, w którym człowiek konfrontuje się z wolą Bożą, dzięki zażyłej więzi wchodzi w posłuszeństwo i oddaje się do Jego dyspozycji.

Ustawiczne nawrócenie: Proces wtórnego katechumenatu jest drogą ustawicznego nawrócenia. Dzięki formacji neokatechumenalnej, człowiek nabywa świadomości, że nawrócenie nie jest wydarzeniem jednorazowym i na całe życie, ale ciągłym procesem dynamicznej przemiany, porzucania w sobie dawnego człowieka, radykalnego egoisty żyjącego według niskich namiętności, żądz oraz ducha tego świata, i przechodzeniem do człowieka nowego, który pełni wolę Ojca, tracą swoje życie z miłości do drugiego człowieka.

Odnowa życia parafialnego: Poprzez nową duchowość i misyjny, ewangelizacyjny styl duszpasterski, wspólnoty neokatechumenalne dzięki żywej wierze swoich członków, poprzez znaki wiary, budzą wiarę w oddalonych od Boga i Kościoła, wołają do nawrócenia i stają się skutecznym miejscem wzrostu, gdzie wiara może wzrastać ku chrześcijańskiej dojrzałości.

Nowa ewangelizacja – Missio ad gentes: W obszarach, gdzie ludzie ochrzczeni utracili już zmysł wiary, oraz w miastach zsekularyzowanych, do środowisk pogańskich, ekipy katechistów wędrownych, posłane są z Dobrą Nowiną aby żyjąc według najbardziej pierwotnego modelu apostolskiego, tworzyć „współczesny przedsionek pogan”, przez który ludzie mogą zbliżać się do Boga.

Domus ecclesiae jako pierwsze środowisko wzrostu wiary: Droga posłuszna Ewangelii oraz nauczaniu Kościoła katolickiego, wychowuje do postawy całkowitego zaufania Bogu, który jest Dawcą i Panem ludzkiego życia. Żyjąc w otwartości na każde życie ludzkie, korzystając z daru płodności, świadome świętości aktu małżeńskiego, wielodzietne rodziny neokatechumenalne, stanowią naturalne i osobliwe miejsce dla przekazu wiary swoim dzieciom, dając podstawy do rodzenia się i kształtowania powołania kapłańskiego, zakonnego oraz małżeńskiego.

Troska o powołania: poprzez spotkania powołaniowe, organizowane na całym świecie, w konfrontacji ze słowem Bożym, wielu rozeznaje rodzaj i charakter swego powołania. Pośród licznych powołań zarówno do życia małżeńskiego, zakonnego, oraz życia w samotności, wielu chłopców i mężczyzn decyduje się na życie w kapłaństwie, do którego przygotowują się w erygowanych na całym świecie misyjnych seminariach „Redemptoris Mater”.

Estetyka w służbie duchowości: Nieodzownym elementem duchowego wzrostu w Neokatechumenacie stanowią ikony o tematyce chrystologicznej, maryjnej oraz historiozbawczej, przestrzeń liturgiczna w duchu Soboru Watykańskiego II, oraz pieśni liturgiczne mające ścisły związek oraz bezpośrednie odniesienie do kolejnych etapów „Drogi”.

Napisana przeze mnie dysertacja, bez wątpienia nie wyczerpuje całości zagadnienia, stanowi jednak impuls do dalszych badań nad formacją i kształtowaniem duchowości chrześcijańskiej.

3 komentarzy

Dodaj komentarz